De AEX is een rare index, vol buitenlandse bedrijven en vastgoedfondsen. Dat lijkt Euronext inmiddels zelf ook in te zien. Gelukkig is er Z24’s Echte Amsterdamse Index.

Begin 2008 berekenden we hem voor het eerst: de Echte Amsterdamse Index (EAX), met daarin de belangrijkste 25 puur Nederlandse beursfondsen.

In de officiële AEX zitten bedrijven als Arcelor Mittal en Aperam, die vrijwel geen relatie met de Nederlandse economie hebben. De Brits-Nederlandse ondernemingen Royal Dutch Shell, Unilever en Reed-Elsevier bepalen een derde van de bewegingen van de index.

De koers van AEX-fonds Aegon wordt grotendeels bepaald door de beleggingsresultaten van de verzekeraar op de mondiale financiële markt. En wat vastgoedfondsen als Corio en Unibail in de index te zoeken hebben, daar heeft Euronext ook nooit een bevredigende verklaring voor gegeven.

Kracht van Nederland

De AEX is door al deze vervuilingen een matige indicator voor de kracht van de Nederlandse economie en het Nederlandse ondernemerschap.

De Echte Amsterdamse Index blijft wel dicht bij de bron. Alleen echte bedrijven met een ongedeeld hoofdkantoor in Nederland komen er voor in aanmerking. Verder wordt de EAX op dezelfde wijze samengesteld als de AEX (zie voor details onderaan: berekening EAX).

Hoe had een tracker op de EAX het de afgelopen jaren gedaan? Helemaal niet zo gek. Hollands Glorie-aandelen zijn de crisis beter doorgekomen dan de officiële index. (zie grafiek hieronder)

Vergeleken met september 2008, toen Lehman Brothers failliet ging en de kredietcrisis echt begon, staat de AEX nog altijd op een verlies van 15 procent. De EAX boekte in die periode een winst van bijna 4 procent.

Dat is mede (maar niet louter) te danken aan het gelukkige feit dat het inmiddels ontmantelde Fortis wel in de AEX, maar vanwege het Belgische hoofdkantoor, niet in de EAX stond.

Kwetsbaar voor eurocrisis

De eurocrisis hakte er wel flink in bij de EAX. De Nederlandse fondsen zijn over het algemeen kwetsbaarder voor crisis in Europa dan mondiale spelers als Arcelor en Royal Dutch. Maar toch vertoont de EAX veerkracht.

Sinds juli 2011, toen de eurocrisis voor het eerst Spanje en Italië besmette, is de EAX 2,5 procent gedaald. De AEX steeg in die periode bijna 3 procent

Ten opzichte van juli 2012, het moment van de beroemde ‘Do-whatever-it-takes’-speech van ECB-president Mario Draghi, herstelde onze Hollands Glorie-index met 10 procent. De AEX deed het met een winst van 12 procent marginaal beter.

De recente problemen bij typisch Nederlandse fondsen als KPN, Imtech, Fugro en SBM hebben de EAX wel wat, maar niet buitengewoon veel op achterstand gezet.

Euronext twijfelt

Inmiddels is Euronext zelf ook gaan twijfelen over de eigen index. Begin deze maand kondigde het beursbedrijf een onderzoek aan naar de dertigjarige AEX. Euronext wil van gebruikers weten of de huidige systematiek voldoet. Resultaten van het onderzoek worden
in de zomer verwacht.

Misschien dat daar uit komt dat wezensvreemde fondsen uit de AEX worden geschrapt. SNS-belegger Corné van Zeijl hoopt daar wel op. Tot die tijd is er de Echte Amsterdamse Index

Jaarlijks onderhoud

Aan die index verandert dit jaar niet zo veel. SNS Reaal verdwijnt uiteraard, en daarvoor in de plaats komt Douwe Egberts in de EAX.

Verder hadden we vorig jaar, vooruitlopend op de aanstaande overname door UPS, vast TNT Express uit de index gewipt. Dat was prematuur, want die overname
stuitte op een verbod van Brussel. Daarom staat TNT er (met terugwerkende kracht) weer in, ten koste van Binck Bank.

TomTom, CSM en BAM zitten op de schopstoel, en hebben dit jaar de EAX nog maar net gehaald. Brunel en Arcadis kloppen aan de deur.

Verder is de weging van KPN en Post NL flink omlaag gegaan. Philips weegt het komende juist meer mee in onze index.

Berekening EAX

Bij de berekening van Z24’s Echte Amsterdamse Index (EAX) volgen we de methode van AEX. Dat wil zeggen dat de EAX bestaat uit de 25 bedrijven met de hoogste handelsomzet in het voorgaande jaar.

Maar in de EAX is geen plaats voor heel- of halfbuitenlandse bedrijven, vastgoedfondsen en pure verzekeraars. De weging van ieder aandeel wordt bepaald door de (vrij verhandelbare) marktkapitalisatie. Geen fonds krijgt een weging van meer dan vijftien procent. Net als met de AEX gebeurt, herzien wij de index jaarlijks.

Vanaf heden is de weging van de fondsen als volgt:

Herweging EAX 2013

  • ING 15%
  • Philips 13%
  • ASML 11%
  • Ahold 9,1%
  • Heineken 8,7%
  • Akzo 8,2%
  • Wolters Kluwer 6,0%
  • DSM 4,5%
  • D.E. 3,1%
  • Randstad 2,3%
  • Fugro 2,1%
  • KPN 2,1%
  • Vopak 2,0%
  • Ziggo 2,0%
  • Boskalis 1,6%
  • Nutreco 1,5%
  • TNT 1,5%
  • SBM Offshore 1,3%
  • Aalberts 1,1%
  • ASM Int. 0,8%
  • CSM  0,7%
  • Imtech 0,5%
  • Post NL 0,5%
  • BAM 0,5%
  • TomTom 0,2%

 (Verandering ten opzichte van vorig jaar: SNS  Reaal er uit, D.E. Masterblenders er in)

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl